Chất lượng đào tạo trẻ của Barca vẫn được đánh giá ở mức hàng đầu châu Âu, xét trên thực tế các cuộc thi tài, nhưng chính sách thể thao mà thương mại là ưu tiên khiến niềm tin vào La Masia bị mai một.
U-21 Tây Ban Nha và câu chuyện buồn của Barca
Hôm 30/6 vừa qua, trên sân Dacia Arena, Udine (Italy), U-21 Tây Ban Nha đánh bại U-21 Đức trong trận chung kết, để lần thứ 5 trong lịch sử vô địch U-21 châu Âu. U-21 Tây Ban Nha cũng cân bằng kỷ lục đăng quang của người Italy ở giải đấu trẻ danh tiếng này. Trong đó, có một chi tiết rất đáng quan tâm: không có cầu thủ Barca nào nằm trong đội hình vô địch của U-21 Tây Ban Nha.
HLV Luis de la Fuente triệu tập danh sách 23 cầu thủ đến từ 18 đội bóng khác nhau, nhưng vắng mặt nhân tố Barca. Có 6 cầu thủ đang chơi bóng ở nước ngoài, và phần còn lại chủ yếu từ các đội trung bình hoặc khá ở Tây Ban Nha. Trong đó, xứ Basque áp đảo, khi Sociedad có 3 cầu thủ, Bilbao và Alaves cùng đóng góp 2 gương mặt.
Những gì diễn ra ở Italy tháng trước hoàn toàn tương phản với lần gần nhất Tây Ban Nha vô địch U-21 châu Âu, vào năm 2013. Khi ấy, TBN có hàng loạt tài năng trẻ, từ nhiều CLB khác nhau. Có thể kể những gương mặt như David de Gea, Asier Illarramendi, Isco, Alvaro Morata, Koke, Rodrigo… Nhưng nòng cốt vẫn là nhân tố Barca. Có 5 cầu thủ Barca trong danh sách vô địch. Trong đó, Thiago Alcantara giành Quả bóng Vàng và Chiếc giày Bạc. Cũng sau giải đấu này, Thiago rời Barca sang Bayern Munich.
Lần đầu tiên trong lịch sử, Barca không có tiếng nói ở đội U-21 TBN. Trước đây, trong mọi trường hợp, đỉnh cao vinh quang hay khó khăn, TBN luôn dựa trên giá trị Barca. Ở TBN và châu Âu, Barca luôn được ví von là nhà máy sản xuất cầu thủ. Đây không chỉ là mặt hiệu quả, mà còn liên quan đến niềm tự hào, cùng với triết lý bóng đá riêng và ảnh hưởng đến xã hội. Barca là một mô hình đặc biệt, phát triển trên tư tưởng “Cruyffismo” (chủ nghĩa Cruyff) – từ học viện cho đến đội một. Họ cũng là CLB có ảnh hưởng lớn nhất đến xã hội (có thể nói là cả chính trị).
Barca mất niềm tin vào La Masia
Barca luôn dành sự ưu tiên cho đào tạo trẻ. Đây vốn là điều mà các CLB lớn rất quan tâm. Không phải ngẫu nhiên mà Florentino Perez, chủ tịch Real Madrid, có thời điểm ghen với sự phát triển trong đào tạo trẻ của đối thủ xứ Catalunya. Trong nhiều năm qua, La Masia cũng trở thành mô hình để nhiều CLB theo đuổi. Man City là một ví dụ.
Nhưng Barca hiện tại không tìm thấy đầu ra cho các cầu thủ mà chính mình đào tạo, ngoài lựa chọn bán cho các đối thủ. Trong danh sách mới nhất của Barca trên BTC La Liga, không có nhân tố nào từ La Masia được đăng ký. Ngược lại, Barca vừa bán 2 cầu thủ đội B, tiền đạo Marc Cardona và hậu vệ Sergi Palencia. Denis Suarez, một nhân tố trưởng thành từ La Masia nhưng sau nhiều năm không tìm được vị trí, vừa bị đẩy sang Celta Vigo.
Trong 3 năm trở lại đây, những Munir El Haddadi, Sergi Samper, Sandro Ramirez không thể tìm vi trí cho mình ở Barca. Carles Alena là người duy nhất âm thầm phát triển, và bất ngờ được HLV Ernesto Valverde trao cơ hội ở mùa vừa qua. Nhưng anh cũng chỉ là cầu thủ dự bị không hơn không kém. Bước sang tháng Giêng 2020, Alena sẽ 22 tuổi, nhưng không hứa hẹn sẽ được đá thường xuyên, khi mà Barca đón Frenkie de Jong. Nhiều năm trước, cùng tuổi của Alena hiện nay, những Xavi, Iniesta, Lionel Messi, Busquets hay Pedro Rodriguez có tỷ lệ thi đấu cao gấp nhiều lần.
Chất lượng đào tạo của Barca vẫn rất tốt, đầu vào đầy ấn tượng. Điều này thể hiện qua việc đội Juvenil A (U-19) vô địch giải trẻ TBN 2/3 mùa gần nhất (mùa còn lại á quân). Năm 2018, Juvenil A vô địch giải châu Âu, trong khi mùa 2018-19 họ vào bán kết. Những tài năng trẻ ấy không có cơ hội trong đội một. Nghiêm trọng hơn, ở Camp Nou không ai có niềm tin vào họ, khi mà chính sách mua sắm ngôi sao được ưu tiên.