Trong tương lai gần, Đông Nam Á sẽ phải quỳ gối trước mặt Việt Nam.
Chỉ trong chưa đầy một tuần, người Việt Nam hai lần xuống đường ăn mừng. Sau lần đầu vào thứ bảy (20/1), đến thứ ba vừa qua, người Việt ở những thành phố lớn như Hà Nội và Hồ Chí Minh lại phủ kín đường phố bằng xe cộ và những lá cờ đỏ sao vàng tung bay.
Họ ăn mừng chiến tích của đội tuyển có biệt danh “Rồng Vàng” khi lọt tới trận chung kết giải U23 châu Á, tổ chức ở Trung Quốc. Việt Nam đã gây chấn động khi loại Iraq và Qatar để vào chung kết gặp Uzbekistan, diễn ra vào ngày 27/1 tới. Hai thắng lợi đều đến sau 120 phút thi đấu và loạt đá luân lưu đủ cung bậc cảm xúc.
Bóng đá đôi khi là cuộc chơi của may rủi. Loạt luân lưu là giây phút căng thẳng nhất, khi thắng thua được phân định trên những cú đá 11 mét. Nhưng Việt Nam đã hai lần thành công. Trong 10 cú sút penalty, chỉ một lần cầu thủ Việt Nam thất bại. Trong khi đó, thủ môn Bùi Tiến Dũng ba lần cứu thua cho đội nhà.
Thành công của Việt Nam không chỉ được hoan nghênh bởi người dân trong nước. Tất cả người hâm mộ ở Đông Nam Á đều phải ngả mũ thán phục họ. Việt Nam là biểu tượng của những bất ngờ trong bóng đá, mang lại cảm xúc tuyệt diệu. Đừng quên rằng đây là sự tái sinh của thế hệ cầu thủ Việt Nam mới, sẽ thống trị bóng đá Đông Nam Á trong thời gian tới.
Có sáu cầu thủ trong đội hình hiện tại của Việt Nam từng dự giải U19 châu Á năm 2013, gồm Phạm Đức Huy, Vũ Văn Thanh, Lương Xuân Trường, Nguyễn Công Phượng, Nguyễn Phong Hồng Duy và Nguyễn Văn Toàn. Khi đó, Việt Nam thua Indonesia ở loạt sút luân lưu tại chung kết. Bốn cầu thủ đầu tiên đang là trụ cột của Việt Nam ở vòng chung kết U23 châu Á. Trong khi đó, các cầu thủ U19 Indonesia năm đó đang khoác áo tuyển là Evan Dimas, Ilham Udin Armayn và Hansamu Yama Pranata.
Sau sự trỗi dậy của lứa Công Phượng, đến lượt Nguyễn Quang Hải và các đồng đội đi tới bán kết U19 châu Á năm 2016, giành vé dự U20 World Cup một năm sau đó. Tại giải đấu diễn ra ở Hàn Quốc, Việt Nam chỉ mang về một điểm với trận hòa New Zealand, sau đó thua Pháp và Honduras.
Với sự kết hợp của hai lứa cầu thủ, cộng thêm vài nhân tố mới, Việt Nam tiến đến SEA Games 2017. Họ khởi đầu ấn tượng với ba trận toàn thắng, ghi 12 bàn. Nhưng màn trình diễn của Việt Nam đi xuống kể từ trận hòa không bàn thắng trước Indonesia. Trong trận cầu quyết định, Việt Nam gục ngã trước Thái Lan với tỷ số 0-3, dừng chân ở vòng bảng vì thua đối đầu. Nỗi đau từ thất bại ở AFF Cup 2016 thêm dài với Việt Nam. Họ cho thấy sức tấn công tốt, nhưng không thể trở thành số một.
Trước thềm vòng chung kết U23 châu Á 2018, Việt Nam bổ nhiệm HLV Park Hang-seo thay thế Nguyễn Hữu Thắng. Dưới sự dẫn dắt của HLV người Hàn Quốc, “Rồng Vàng” cho thấy rõ tiến bộ. Đúng như lời hứa của ông Park khi nhận nhiệm vụ, Việt Nam đã cất tiếng vang ở sân chơi châu lục.
Ông Park biến Việt Nam trở thành đội bóng thực dụng tại giải, với sơ đồ 5-4-1 hoặc 5-3-2. Họ khởi đầu không thuận lợi với trận thua 1-2 trước đội bóng quê hương của ông Park. “Cầu thủ Việt Nam thường lúng túng khi đối mặt các đội mạnh hơn, nhưng tôi nghĩ Việt Nam có thể hạ gục các ông lớn, nếu chơi tự tin. Tôi phải thay đổi tâm lý của các học trò”, ông Park nói.
Khó khăn có vẻ như đã được giải quyết đúng hướng. Khi gặp Iraq ở tứ kết, Việt Nam có thể chơi hết khả năng. Họ không thất thế trong những tình huống tranh chấp tay đôi. Lối đá áp sát khó chịu đã giúp Việt Nam vượt qua Iraq. Ba bàn thắng họ ghi được trong trận đều xuất phát từ những đường tạt bóng.
“Không có gì là may mắn hay mầu nhiệm, mà phép màu chính là máu và mồ hôi của các cầu thủ Việt Nam”, HLV Park nói sau trận thắng Qatar.
Ông Park lựa chọn cầu thủ dựa trên chiến thuật và sự quả cảm của họ. Điều này được truyền thông Việt Nam ca ngợi. Đội bóng đang chơi thiên về phòng ngự hơn trước, nhưng quan trọng là họ thi đấu với cái đầu, tận dụng tốt lợi thế. Mỗi khi tranh chấp, cầu thủ Việt Nam biết rõ cần lấy bóng ở vị trí nào.
Tại bán kết, Qatar hiểu rõ sức mạnh của Việt Nam qua màn trình diễn kể từ đầu giải. Cầu thủ Qatar không muốn tái diễn sai lầm của Iraq, nên họ tạo ra chiến thuật giúp hạn chế khả năng phản công nhanh của Việt Nam, với hai tiền đạo là Công Phượng và Phan Văn Đức.
Sau khi bị Qatar dẫn 1-0 sau hiệp một, ông Park tạo ra thay đổi quan trọng. Công Phượng được cho ra nghỉ sau màn trình diễn không ấn tượng. Đến phút 61, tiền vệ có khả năng bùng nổ như Hồng Duy xuất hiện trên sân. Tám phút sau, Việt Nam có bàn gỡ nhờ Quang Hải.
Cơ hội vào chung kết của Việt Nam dường như tắt lịm khi Almoez Ali ghi bàn phút 87. Thay vì suy sụp tinh thần, Việt Nam san bằng tỷ số chỉ hai phút sau đó. Quang Hải tung ra cú cứa lòng bằng chân trái khiến pha bay người của thủ môn Qatar chỉ cho có. Phép màu là có thật.
“Việt Nam luôn tin tưởng vào thắng lợi. Chúng tôi không thể biết kết quả trận đấu trước giờ bóng lăn, nhưng toàn đội đều sẵn sàng chiến thắng”, HLV Park chia sẻ.
Ông Park có lẽ cũng nhận ra rằng sự tiến hóa của bóng đá Việt Nam cũng là thành quả của nền móng mà họ đã xây dựng. Phần lớn sức mạnh đội hình của Việt Nam phụ thuộc vào hai lò đào tạo trẻ được đầu tư lớn – Hoàng Anh Gia Lai và Hà Nội FC. Hai trung tâm bóng trẻ khác là Viettel và PVF cũng sản sinh ra những hạt giống cho các tuyến trẻ của Việt Nam. Viettel đang liên kết với Borussia Dortmund, còn PVF đã mời Ryan Giggs làm cố vấn.
Chìa khóa đào tạo trẻ thành công không chỉ nằm ở khâu tuyển trạch và giáo án tập luyện ở học viện. Bốn lò đào tạo trẻ hàng đầu đều có đội bóng chuyên nghiệp. Trong đó HAGL và Hà Nội chơi ở V-League, còn Viettel và PVF đá giải hạng Nhất. Các cầu thủ trẻ thực sự được tạo điều kiện ra sân thi đấu.
Quang Hải – với bốn bàn kể từ đầu giải – đã chơi 26 trận và ghi năm bàn cho Hà Nội ở V-League 2017. Số phút thi đấu của anh lên tới 2.089. Cộng với mùa 2016, Quang Hải đã có khoảng 4.000 phút thi đấu chuyên nghiệp, với 51 trận.
Hà Nội cung cấp nhiều cầu thủ nhất cho U23 Việt Nam, với sáu người. HAGL có năm đại diện, trong đó có Hồng Duy. Kể từ khi thi đấu chuyên nghiệp năm 2015, tiền vệ 21 tuổi này đã có hơn 4.000 phút qua 50 trận đấu.
Việt Nam đang sở hữu nhiều học viện bóng đá chất lượng cao, với những nhà huấn luyện có tầm nhìn, tư duy chiến thuật hợp lý. Cầu thủ trẻ cũng có nhiều cơ hội thi đấu. Việt Nam đang có đủ mọi yếu tố để khiến Đông Nam Á phải quỳ gối trước thế hệ vàng mới của họ.
